Zdrowe oczy a home office

Zdalny tryb pracy, wprowadzony przez wiele firm i instytucji, w związku z pandemią koronawirusa, nie pozostaje obojętny dla kondycji naszych oczu. Analiza Digital 2019 przeprowadzona przez Hootsuite oraz We Are Social pokazała, że statystyczny mieszkaniec kuli ziemskiej w wieku produkcyjnym średnio dziennie spędza 6 godzin i 42 minuty w sieci, głównie przed komputerem.

To w praktyce oznacza, że w ciągu roku, każdy z pracowników przez kilkadziesiąt dni nieprzerwanie wpatruje się w ekran, coraz szybciej niszcząc swój wzrok.

Pochłonięci pracą

W erze Przemysłu 4.0. i postępującej digitalizacji obowiązki manualne należą do niewielkiego odsetka zadań pracowników, którzy coraz częściej na każdym etapie wykonywania swoich obowiązków muszą korzystać z nowoczesnych i multimedialnych technologii, opartych o ekrany, wyświetlacze i monitory, niezbędne do szybkiej analizy danych i realizacji założeń w czasie rzeczywistym. Naukowcy wskazują, że już u ponad 50 procent grup zawodowych do pracy stacjonarnej i zdalnej, może wystarczyć wyłącznie smartfon i przenośny laptop. Wszystkiemu bardzo często towarzyszy sztuczne światło, gdyż najbardziej rozpowszechniona w krajach rozwiniętych praca biurowa od dawna przestała być dostosowana do konkretnych pór dnia i wschodów oraz zachodów słońca.

Według badań Światowej Organizacji Zdrowia już ponad 2,2 miliarda osób żyje z wadami wzroku. Spory odsetek tych wad jest spowodowany właśnie szkodliwymi czynnikami długotrwałej pracy przy komputerze. Statystyczny mieszkaniec kuli ziemskiej w wieku produkcyjnym spędza każdego dnia średnio 6 godzin i 42 minuty w sieci, głównie przed komputerem – w ciągu roku, każdy z pracowników wykorzystujących w pracy komputer przez kilkadziesiąt dni nieprzerwanie wpatruje się w ekran. Czas ten nie uległ skróceniu po przejściu wielu firm w tryb pracy zdalnej, zwiększyła się elastyczność czasu pracy, która jednak może negatywnie wpływać na wzrok, m.in. w wyniku pracy przed ekranem do późnych godzin wieczornych przy sztucznym świetle.

Profesjonaliści sygnalizują, że praca przy komputerze obciąża najbardziej dwa organy – kręgosłup i oczy. W pierwszym przypadku można mówić o zespole bólów związanych z układem szkieletowym i mięśniowym, spowodowanym biomechanicznym działaniem na plecy, ręce, kark, nadgarstki. Naukowcy fachowo określają te dolegliwości, powstające w wyniku mikrourazów, jako Cumulative Trauma Disorders (CTD). Lekarze wskazują, że nie są to objawy, które można zaobserwować szybko, a nasilają się one dopiero po pewnym czasie, w wyniku powtarzania złych dla zdrowia czynności. Podobnie jest z chorobami oczu.

Najważniejsze zdrowie

– Wielogodzinna praca przy komputerze oznacza często również poważne zagrożenia dla wzroku. Może to powodować rozmywanie się obrazu, podwójne widzenie, tępy ból oka, łzawienie, zaczerwienie spojówek oraz postęp krótkowzroczności. Wszystkim tym objawom towarzyszy suchość oka. Jeśli zauważamy jakiekolwiek niepokojące symptomy warto udać się do specjalisty, który, nawet na wczesnym etapie, może zauważyć niepokojące zmiany i zastosować odpowiednie leczenie – wymienia lek. med. Oxana Borissova, założycielka Wrocławskiej Kliniki Eye Laser Center – Centrum Dobrego Wzroku, specjalistka chorób oczu oraz chirurgii refrakcyjnej.

W Polsce już od kilku lat dostępne są innowacyjne techniki korekcji krótkowzroczności i astygmatyzmu krótkowzrocznego na przykład za pomocą metody SMILE. Zdaniem lekarzy to najbardziej wysokotechnologiczna metoda korekcji wzroku przy krótkowzroczności, która trwa zaledwie 5 minut. Wykorzystywane w leczeniu pacjentów femtosekundowego lasera najnowszej generacji, poszerzają ofertę zabiegów o kolejne nowoczesne metody leczenia, zwiększając przy tym bezpieczeństwo ich wykonania. Urządzenia stosowane do metod LASEK, LASIK, FEMTOLASIK są za sprawą kolejnych generacji coraz bardziej precyzyjne i nowoczesne.

– Każdego pacjenta traktujemy szczególnie i indywidualnie. Na każdym kroku przyjmujemy zasadę, że optymalną z wielu dostępnych nowoczesnych metod leczenia należy dopasować do konkretnego przypadku. Czasem kluczem w wyborze jest specyfika budowy gałki ocznej, innym razem, gdy wadę wzroku można skorygować wszystkimi czterema dostępnymi metodami, na pierwsze miejsce wychodzą rodzaj wykonywanego zawodu, tryb życia czy choroby współistniejące. Zawsze to lekarz, wspólnie z pacjentem po dokonaniu wszechstronnego badania kwalifikacyjnego, decydują o wyborze metody przeprowadzanego zabiegu – tłumaczy specjalista chorób oczu Aleksandra Bernacka, chirurg refrakcyjny i dyrektor medyczny Eye Laser Center – Centrum Dobrego Wzroku.

Złote zasady

Jeśli nasz wzrok nie wymaga jeszcze interwencji specjalistów, to okuliści i optycy od lat wpajają kilka prostych zasad, które pozwolą osobom pracującym przy komputerze na zminimalizowanie niedogodności dla wzroku. Niewielu z nas pamięta bowiem o zrobieniu co godzinę 5-minutowych przerw w pracy przed komputerem, która zapewniłaby naszym oczom krótki odpoczynek, również podczas pracy w domowym zaciszu. Takie zalecenia są nawet zawarte w Kodeksie Pracy. Zapominamy, że w tym czasie możemy wykonać inne proste czynności – na przykład porozmawiać przez telefon, zjeść kanapkę, podlać kwiatki czy udać się za potrzebą do toalety. Lekarze zalecają, aby jak najczęściej stanąć przy oknie lub wyjść na świeże powietrze i popatrzeć w dal, co pozwoli na zmianę perspektywy widzenia i odpoczynek od tak zwanej bliży dla wszystkich nerwów i narządów oka.

Osoby pracujące wiele godzin przy komputerze powinny też pamiętać, aby klawiatura i monitor znajdowały się w jednej linii prostej i nie zmuszały sylwetki do skrętu tułowia i przekrzywiania wzroku, co w warunkach domowych nie zawsze jest zachowane. Biorąc pod uwagę ergonomię w pomieszczeniach monitor powinien być ustawiony bokiem do okna. Wszystkie pozostałe pozycje, w których ekran będzie się znajdował przodem lub tyłem do okna, będą dla oczu szkodliwe. Światło słoneczne utrudnia bowiem pracę, oślepiając pracownika i negatywnie oddziałuje na wzrok. Optymalna odległość od monitora musi być na długość wyciągniętej ręki, a górna krawędź urządzenia powinna się znajdować na linii wzroku lub nieco poniżej. Wszelkie dokumenty wpisywane do komputera należy umieszczać na linii wzroku. Pomocne w tym mogą być specjalne podstawki biurkowe. Taka organizacja pracy pozwoli na mniejsze przeciążenie oczu.

Naukowcy niezmiennie, nawet przy nowoczesnych monitorach, zalecają noszenie okularów ochronnych. Nie wolno zapominać też o stałym nawilżaniu śluzówki oczu na przykład za pomocą kropel, świetlika lub korzystaniu z tak zwanych sztucznych łez. Warto potraktować swoje oczy, jak inne organy naszego ciała, które potrzebują niezmiennego odpoczynku i regeneracji na świeżym powietrzu i odpoczynku od sztucznego światła oraz dodatkowego promieniowania.

5 zasad zdrowych oczu na home office (z komputerem)

1. Rób co godzinę 5-minutową przerwę

2. Jak najczęściej patrz w dal, stając np. przy oknie

3. W miarę możliwości korzystaj z przerw na świeżym powietrzu

4. Ustaw klawiaturę i monitor w prostej lini bokiem do okna, na wyciągnięcie ręki od miejsca siedzącego

5. Korzystaj z kropli nawilżających, tzw. sztucznych łez