Troska o środowisko coraz bardziej zyskuje na wartości. Świadomość dotycząca jej różnych aspektów kształtuje się przez całe życie, jednak to w okresie dzieciństwa człowiek jest najbardziej wrażliwy na otaczający go świat. Właśnie dlatego budowanie właściwych postaw ekologicznych warto rozpocząć jak najwcześniej.
W końcu każdy wypracowany ekonawyk może przynieść pozytywne efekty dla kolejnych pokoleń! Jak rozmawiać z dziećmi, aby uczyć ich empatii wobec przyrody? Oto kilka wskazówek.
Obcowanie z naturą uwrażliwia
Wspólne dyskusje na temat środowiska to ważny krok w kierunku kształtowania właściwych postaw i wartości ekologicznych. Warto jednak pamiętać, że rozwijanie u dziecka szacunku do przyrody jest skuteczniejsze, gdy nie ograniczamy się do podawania mu samych faktów. Z tego powodu warto mówić najmłodszym o pięknie przyrody, jednocześnie pozwalając im jej doświadczać. Świetną okazją do podziwiania świata są wspólne aktywności w bliskim kontakcie z naturą – wycieczki do lasu, parku czy ogrodu. To idealne miejsca, w których można obserwować rośliny i zwierzęta, jednocześnie tłumacząc dziecku, w jaki sposób one żyją, czym się odżywiają i dlaczego są pożyteczne.
O czym opowiadać dzieciom w lesie?
- O roślinach – stanowią zielone płuca planety, a dzięki nim zwierzęta mają gdzie mieszkać i co jeść. Opowiedz, dlaczego nie wolno bez potrzeby łamać gałęzi, deptać trawy i zrywać kwiatów.
- O zwierzętach – to żywe stworzenia, tak jak ludzie. Ich obecność zapewnia planecie bioróżnorodność i życie. Porozmawiaj z dzieckiem o tym, dlaczego nie należy krzywdzić zwierząt i ich płoszyć.
- O drzewach – to właśnie z nich powstają m.in. bloki do rysowania czy zeszyty. Wyjaśnij dziecku, dlaczego nie należy marnować kartek papieru. Las to dom dla wielu gatunków roślin i zwierząt.
- O wodzie – bez niej życie nie byłoby możliwe. Daj dziecku kilka przykładów, co zrobić, aby nie marnować wody i dbać o jej zasoby. Wyjaśnij także znaczenie czystej wody w życiu roślin i zwierząt oraz czym grozi jej skażenie.
- O powietrzu – jest tak samo potrzebne do życia, jak woda. Opowiedz dziecku, co powoduje zanieczyszczenia powietrza, kwaśne deszcze i jak można temu zapobiegać.
- O śmieciach – wyjaśnij, dlaczego nie powinno się pozostawiać odpadów w lesie. Opowiedz, że stanowią zagrożenie dla roślin i zwierząt, a ich rozkład trwa bardzo długo.
Przekazuj wiedzę, będąc przy tym wzorem do naśladowania
Dzieci najwięcej chłoną od rodziców. Opiekun, który sam gasi po sobie światło, zakręca wodę, gdy z niej nie korzysta i segreguje śmieci, a przy tym tłumaczy, dlaczego tak robi, ma ogromny wpływ na kształtowanie ekologicznych postaw u dziecka – teraz i w jego dorosłym życiu.
Pobudzaj wyobraźnię i wywołuj pozytywne emocje
Dzieci to mali obserwatorzy, którzy są otwarci na świat. Dlatego rodzice powinni z nimi jak najwięcej rozmawiać, tworząc przy tym okazje do eksperymentowania, przeżywania, badania i tworzenia. Wspólne podróże rowerem za miasto, zabawy na świeżym powietrzu, sadzenie roślin, ratowanie ślimaka z chodnika, akcja sprzątania lasu, budowanie domku dla owadów czy ptaków i obserwacje natury to dobre pomysły na kształtowanie u najmłodszych ekoempatii. Radość z przebywania na zewnątrz, słuchanie odgłosów przyrody czy stąpanie bosą stopą po trawie dają dużo więcej pozytywnych efektów niż samo opowiadanie o nich. Być może – przy okazji inspirujących działań – rodzice wraz z dziećmi wymyślą, co można zmienić w domu lub w szkole, aby te miejsca były bardziej przyjazne środowisku?
„Kubusiowi Przyjaciele Natury”, czyli ekologia od przedszkola
Im wcześniej dziecko zostanie zainteresowane dbaniem o środowisko, tym szybciej przyswoi dobre nawyki we własnym życiu. Przekazywanie wiedzy o ekologii rozpoczynają rodzice. Warto jednak, aby nauka ta była kontynuowana także w przedszkolu i szkole, bo to właśnie tam dzieci spędzają większość dnia, gdy rozpoczną edukację.
Przykładem inicjatywy, która uczy przedszkolaków i uczniów klas I-III szkół podstawowych, jak dbać o przyrodę, jest program „Kubusiowi Przyjaciele Natury”. To największy w Polsce projekt skierowany do najmłodszych o tematyce ekologicznej, który od 14 lat jest organizowany przez markę Kubuś. Uczestnicy, którzy biorą w nim udział, otrzymują bezpłatne merytoryczne materiały do realizacji tematycznych scenariuszy lekcyjnych.
Poznawanie przyrody może być dla dziecka fascynujące, jeśli wiedza zostanie mu przekazana w ciekawy sposób. Właśnie dlatego pomoce dydaktyczne programu zawierają treści multimedialne – animowane filmy, bajki, piosenki i audiobooki, które są opracowane przez ekspertów. Program zaplanowany jest w taki sposób, aby łączył naukę z pobudzaniem wyobraźni i dobrą zabawą. Dzięki projektowi nauczyciele otrzymują bezpłatne scenariusze lekcji i materiały edukacyjne wspierające budowanie postaw ekologicznych wśród najmłodszych.
Więcej informacji na temat programu i najbliższej edycji, która rozpocznie się już we wrześniu można przeczytać na stronie: https://przyjacielenatury.pl.
