Zaćma – to jedna z najbardziej znanych, a zarazem najgroźniejszych chorób oczu. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia cierpi na nią już ponad 65 mln osób na całym świecie. Brak leczenia może doprowadzić nawet do nieodwracalnej utraty wzroku. Jakie inne zagrożenia niesie ze sobą zaćma? Kto jest najbardziej narażony na występowanie choroby? W jaki sposób wygląda leczenie? Na te pytanie odpowiada lek. med. Magdalena Hałasa, okulista z Centrum Medycznego Damiana.
Czym właściwie jest zaćma?
Zaćma (nazywana także kataraktą) to choroba oczu, która wiąże się zazwyczaj z postępującym zmętnieniem soczewki – naturalnym procesem starzenia tej części narządu wzroku. Soczewka ludzkiego oka jest zbudowana z białek, które z biegiem czasu tracą swoją przejrzystość, zmieniają kolor na żółty i twardnieją. Doprowadza to do zaburzeń w dotarciu światła do siatkówki. Obraz, który do nas trafia jest niewyraźny. To właśnie upośledzenie transmisji światła nazywamy zaćmą. Do pierwszych objawów, które powinny skłonić nas do szybkiej wizyty u specjalisty, należą m.in.: długotrwałe pogorszenie jakości widzenia, trudność w czytaniu, korzystaniu z telefonu komórkowego lub komputera, osłabienie widzenia mimo korzystania z okularów lub słabsze widzenie po zmroku.
Zaćma nie jest chorobą, która przebiega zawsze według jednego schematu i nie w każdym przypadku związana jest wyłącznie z wiekiem pacjenta – komentuje lek. med. Magdalena Hałasa, okulista w Centrum Medycznym Damiana – Oczywiście tzw. zaćma starcza, połączona z naturalnymi procesami zachodzącymi w naszym organizmie diagnozowana jest najczęściej, a jej początki możemy zaobserwować już w okolicach 40 roku życia. Może być leczona zarówno farmakologicznie (wczesne wykrycie) lub operacyjnie. Jednak w medycynie wyróżniamy również tzw. zaćmę wrodzoną, która może wystąpić od razu po narodzinach dziecka lub w pierwszych latach jego życia. To bardzo duże ryzyko dla zdrowia niemowląt. Ich wzrok jest jeszcze nie do końca rozwinięty, a na tym etapie życia każde, nawet najmniejsze zmiany zwyrodnieniowe, mogą doprowadzić do utraty wzroku. W tym przypadku leczenia następuje natychmiast, zawsze jest to operacja. Ponadto wyróżniamy także tzw. zaćmę wikłającą. Może pojawić się w każdym wieku, a stanowi następstwo innych schorzeń oczu – np. jaskry lub chorób takich jak cukrzyca. Leczenie również polega na wykonaniu operacji – dodaje.
Na zaćmę szczególnie narażone są osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę, astmę oskrzelową, choroby tarczycy czy jaskrę. Ponadto czynnikiem ryzyka są m.in. urazy głowy czy oczu, przyjmowanie leków sterydowych i psychotropowych oraz przebyte operacje, podczas których zastosowano znieczulenie ogólne. Wśród przyczyn zaćmy wrodzonej możemy wyszczególnić m.in.: zakażenie wewnątrzmaciczne czy różyczkę – w pierwszym trymestrze ciąży lub choroby czy schorzenia gałki ocznej u rodziców dziecka.
Jak wygląda leczenie zaćmy?
W wielu przypadkach interwencja chirurgiczna stanowi jedyny sposób na powstrzymanie choroby oraz powrót pacjenta do zdrowia. Leczenie środkami farmakologicznymi jest zazwyczaj możliwe jedynie w przypadku wykrycia tzw. zaćmy starczej w jej wczesnej fazie rozwoju. Wówczas stosuje się leki w postaci kropel, które aplikowane są bezpośrednio do gałek ocznych. Niestety, u większości pacjentów schorzenie diagnozowane jest zbyt późno, i podobnie jak u osób cierpiących na zaćmę wrodzoną lub wikłającą, niezbędna jest wówczas operacja.
Operacja usunięcia zaćmy składa się z dwóch istotnych etapów. Na początku dokonuje rozdrobienia i usunięcia z torebek soczewki nieprzejrzyste masy soczewkowe. Drugim krokiem jest wprowadzenie nowego, sztucznego implantu – jeżeli pacjent cierpiał wcześniej na wadę wzroku, istnieje możliwość jej redukcji poprzez wybór implantu o odpowiedniej mocy korekcyjnej. Choć wygląda to bardzo czasochłonnie, trwa ono około kilkunastu minut i wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym z użyciem kropel. Warto jednak podkreślić, że istnieją przypadki, które uniemożliwiają jej przeprowadzenie. Jeżeli u pacjenta występuje jakakolwiek infekcja oka – zabieg musi zostać przełożony, podobnie jak w przypadku przebytego udaru mózgu, który odracza interwencję chirurgiczną o 6 miesięcy. Natomiast, jeśli osoba chora dodatkowo cierpi na inne dolegliwości związane z narządem wzroku, takie jak: jaskra czy zwyrodnienie plamki żółtej, operacja nie może zostać przeprowadzona – kończy lek. med. Magdalena Hałasa, okulista z Centrum Medycznego Damiana.
Zaćma to bardzo groźna choroba oczu, która może nieść ze sobą poważne konsekwencje. Dlatego warto na co dzień dbać o nasz wzrok m.in. poprzez ograniczenie (o ile to możliwe) korzystania z urządzeń elektronicznych, regularne wizyty kontrolne u okulisty, odpowiednią dietę, wysypianie się czy aktywność fizyczną. Z wszelkimi niepokojącymi objawami należy zgłosić się do specjalisty.
Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej: https://zacma.damian.pl/.
